Strafbaarstelling conversiehandelingen.
Geachte leden van de Tweede Kamer,
Op 02 december oordeelt Uw Kamer over het initiatiefwetsvoorstel strafbaarstelling conversiehandelingen
, waardoor het onmogelijk wordt jongeren met een transitiewens brede therapeutische hulp te bieden. Dit wetsvoorstel raakt de gezondheidszorg in haar kern en bedreigt de kwaliteit ervan.
Het wetsvoorstel betreft een verbod op ‘handelingen die ertoe strekken de seksuele gerichtheid of genderidentiteit van een persoon te veranderen of te onderdrukken’. Dit kan bestraft worden met een geldboete, gevangenisstraf, en uiteindelijk ook ontzetting uit het beroep. Dit is een bedreiging voor de medische beroepsgroep omdat onder 'conversie' - alles wat niet zuiver affirmatief is wordt verstaan.
Het risico bestaat dat de snelgroeiende populatie op de wachtlijsten voor genderklinieken geen exploratieve therapie meer kan krijgen en daardoor te vroeg gemedicaliseerd wordt - terwijl de werkelijke oorzaak onbehandeld blijft.
Wij zijn een organisatie die die zich bezighoudt met de rechten van vrouwen en kinderen. Wij verwoorden de bezwaren van een brede stroom van bezorgde ouders, clinici, therapeuten, leraren en juristen die zich in de totstandkoming van het initiatiefwetsvoorstel strafbaarheidstelling conversietherapie niet gehoord weten.
We vragen ons af waarom de uitbreiding naar genderidentiteit van deze wet niet bij de consultatiefase van het wetsvoorstel is ingebracht. Het pijnpunt van de voorgestelde wet ligt namelijk in het meenemen van genderidentiteit in de strafbaarstelling.
Motie Herzberger
Nu de motie Hertzberger over gegevens verzamelen om inzicht te krijgen in het aantal diagnoses en behandelingen is aangenomen alsook de nieuwe richtlijn Transgenderzorg nog gepubliceerd moet worden - terwijl er wél veel kritiek is de WPATH en hun “standards of Care” en de Nederlandse richtlijn deze richtlijnen nagenoeg kopieert - is er veel onduidelijk over welke woordkeus therapeuten die goede diagnostiek willen verrichten vrijwaart van het label 'conversie'. Zulks moet expliciet in de wet terechtkomen. De Britse organisatie Thoughtful Therapists benoemt expliciet de kwalijke rol die de WPATH (de beroepsorganisatie van transmedici) en hun “Standards of care” (de zogenaamde SoC8) in het wetsvoorstel spelen, en spreekt met name haar zorg uit over de belemmeringen die de richtlijnen opwerpen voor goede zorg.
Beter zou zijn 'genderidentiteit' pas via een wetswijziging op te nemen als na de uitvoering van de motie van Hertzberger en het verschijnen van de nieuwe richtlijn, hiermee geen dwang jegens hulpverleners (en de algemene bevolking) ontstaat om uitsluitend een zuiver affirmatieve benadering te volgen.
Waarschuwing VN-rapporteur voor geweld tegen vrouwen en meisjes
Verbod op ‘conversietherapie’ kan averechts werken en artsen ervan weerhouden de oorzaak van het leed van patiënten te analyseren, waarschuwt ook Reem Alsalem, de speciale VN-rapporteur voor geweld tegen vrouwen en meisjes . Volgens Alsalem heeft het Cass rapport aangetoond dat “kinderen, inclusief meisjes die gendertherapie willen, recht [hebben] op uitgebreide ondersteuning, waarbij de onderliggende oorzaken van hun ongemak worden aangepakt en rekening wordt gehouden met de hoge percentages van gelijktijdig bestaande neurodiversiteit en geestelijke gezondheidsproblemen.
We dringen er dan ook bij u op aan om weerstand te bieden aan oproepen om snel actie te ondernemen op het gebied van de strafbaarstelling van ‘conversiehandelingen’ en de roep om een volledig trans-inclusief verbod op ‘bekeringpraktijken’ met de grootst mogelijke voorzichtigheid te benaderen.
Wetenschapstoets en Advies Raad van State
Gelukkig heeft Nederland geen nieuwe wet nodig om misbruik te verbieden: het is al illegaal en blijkens de wetenschapstoets is er geen reden om de huidige wet aan te scherpen. Eerder sprak de Raad van State zich al negatief uit over het wetsvoorstel
Wij dringen er bij u op aan om de voorzichtigheid in acht te nemen omtrent dit wetsvoorstel waartoe deze twee gremia oproepen.
Daarnaast hebben kritische homo-organisaties wereldwijd gewaarschuwd dat te enthousiaste toepassing van ‘bevestiging’ van een transgenderidentiteit kan leiden tot het “heteroseksueel maken” van homoseksuele kinderen. Zij zien kritiekloze gender affirmatie als de enige échte vorm van conversietherapie die verboden zou moeten worden.
Onze zorgen en wensen staan bepaald niet haaks op 'jezelf kunnen zijn', in tegendeel, goede diagnostiek en evidence based behandeling die aansluit bij de diagnose is wezenlijk om mensen zo min mogelijk schade te berokkenen. Tegelijkertijd helpt dit om psychische problemen aan te pakken, zodat kinderen tot optimale wasdom en bloei kunnen komen.
Vijf criteria
Wij roepen u op om vijf criteria te hanteren waaraan moet worden voldaan voordat er wetgeving op dit gebied kan worden gemaakt, gebaseerd op het principe “doe geen kwaad”
- Is er degelijk, hedendaags bewijs van misbruik dat niet vervolgd kan worden onder de bestaande wetgeving?
- Zal de wetgeving ervoor zorgen dat normale professionele normen voor (gespreks)therapie, medische behandeling voor bijkomende problemen, pastorale zorg en gezinsleven niet worden gecriminaliseerd?
- Is het wetsvoorstel consistent met de volledige uitvoering van de aanbevelingen van het Cass rapport dat in het Verenigd Koninkrijk, net zoals eerder al in Finland en Zweden, heeft geleid tot een feitelijke stop op medische transitie van jonge mensen met gendertwijfels, en psychotherapie als eerste behandeloptie adviseert?
- Is de wetgeving verenigbaar met andere mensenrechten, waaronder de vrijheid van geloof, de vrijheid van meningsuiting en het recht op een gezinsleven?
- Samenvattend, zal de nieuwe wetgeving het leven beter maken voor homoseksuele, gendertwijfelende en transidentificerende mensen?
Tot slot zijn wij van mening dat het hier gaat om zowel geestelijke gezondheidszorg als het strafrechtelijk systeem, en dat daarom de staatssecretarissen van Volksgezondheid en Sociale Zorg en Justitie gezamenlijk toezicht zouden moeten houden op dit thema.
Namens Memoma,
Met vriendelijke groet,
Dr. Gerrie Strik