Op het moment dat de historische opkomst van vrouwen als politieke factor een feit is, worden hun namen: moeder, vrouw, dochter uitgewist en vervangen door:‘baarmoederbezitters’,’mensen met een vagina’, ‘geboorte gevende ouder’, ‘mensen die menstrueren’. Niet alleen in het bevolkingsregister, ook in de gezondheidzorg, het onderwijs en de media.
Lentekriebels
Wie had ooit kunnen denken dat feministen zich voor de taak gesteld zouden zien opnieuw de realiteit van het vrouw-zijn te verdedigen? Dat vrouwen na 100 jaar emancipatiestrijd zouden ontwaken en ontdekken dat ze helemaal niet meer bestaan. Dat de naam vrouw op een onopvallende maandagochtend in een onopvallend verzamelwetje gewist zou wordt uit de geschiedenis van het nieuwe patriarchaat. En dat het met deze onthulling niet over is.
In de week van de Lentekriebels kwam mijn kleindochter thuis met de uitroep: Mama! Meisjes kunnen ook jongens worden (en jongens kunnen meisjes worden)! En wat zij en al die andere meisjes geloven is dat ze dan volledig en compleet een jongen zullen zijn. Zij hebben nog niet veel kennis over hoe anders jongenslichamen zijn. Zij begrijpen nog niets van spermaproductie en van de ritmen van hun eigen vrouwelijke lichaam. Zij weten nog niet wat valse beloftes zijn, en denken dat de volwassenen het menen: dat een meisje werkelijk - als door magische inwerking - volledig een jongen zou kunnen zijn.
Ik zou willen dat ik de donkere wolk van de ramp die over meisjes hangt kon laten verdwijnen. Wat ik meisjes zou willen toewensen is: draag de waarheid van je sekse samen met anderen en met open ogen en probeer te leren hoe je op deze aarde als vrouw kunt leven zonder je vrouwelijkheid te vernietigen. Vrouw-zijn is de hoogste spirituele roeping die er is. Dus leer. Leer door fouten te maken en vragen te stellen. Leer te willen wat je nodig hebt en te dienen wat de moeite waard is. Leer door getuige te zijn van het lijden van anderen. Leer om hun last te delen. Leer wat de aarde onthult door de natuurlijke cycli van eb en vloed, van nacht en dag, van zomer en winter. Weet dat niets kan groeien zonder verandering en dat de dood eeuwig boven het leven hangt.
Lessen van de natuur
Weet je, de lessen van de natuur zijn overvloedig, als we alleen maar zouden luisteren. Als dat te eenvoudig klinkt, dan is dat omdat het eenvoudig is. Wij moderne mensen maken dingen zoveel ingewikkelder dan ze zijn. Er is altijd – in iedere generatie - twijfel en angst geweest en ze zullen er altijd zijn, maar twijfel kan ons ook iets leren en angst kan een goede grensbewaker zijn. In feite begint elke waarheid die we over onszelf ontdekken met verontrustende gedachten en gevoelens die ons uit de slaap houden. Vaak moet ik alles in mijn hoofd stopzetten en een tijdje gewoon stil zijn of een lange wandeling maken met een specifieke zorg in mijn gedachten, en mezelf afvragen waarom mijn geest, mijn lichaam, zo onrustig is. Wat zou een wijze vrouw doen? Dan luister ik in stilte, wacht, schrijf en verwerk, zo lang als nodig is. Tot de verwarring opklaart, totdat ik tot iets kom dat ik diep van binnen al wist maar waaraan ik herinnerd moest worden. Onze moderne – digitale – levens ontrukken ons voortdurend aan onszelf, elkaar en het heilige. Dus moeten we erop gericht zijn om ons naar het goddelijke te keren en bereid zijn om haar genade te ontvangen. Wat ik bedoel met het goddelijke en de genade is een verlossende liefde die ons optilt wanneer we op ons laagste punt zijn, zoals een licht dat door de barsten van onze gebroken harten schijnt in onze aller donkerste momenten. Dit mag overdreven klinken, maar uit de kosmische kracht van het licht dat liefde is, zijn we allemaal ontstaan. Het maakt van de hele schepping een voortdurende reeks van zelftransformaties; planten zetten het licht om in leven om voedsel te zijn voor dieren, die leven omzetten in bewustzijn, de uiteindelijke staat van verbondenheid met alles.
Zelfinkeer in het grote ritme van het menselijk leven
Wat zou het een geweldige verdieping van de psychologie betekenen als we de psychologie van de baarmoeder zouden kunnen beschrijven. Wij vrouwen zijn natuur. Zoals een vogel terugkeert naar zijn nest, zo maken we iedere maand een kosmisch nest voor het ongeborene in de wereld. Omdat het maken van nesten is wat onze baarmoeders doen. Ze creëren veilige plekken om het leven te koesteren en te beschermen, en de betekenis van je menstruatie iedere maand, is het onderhouden van het nest. Het nest zelf is een innerlijke aandrang. Het is de psychologie van een zonderling wegkruipen, een actief naar binnen keren, dat onophoudelijk in ons hervat wordt. Onze vrouwelijke lichamen weten hoe los te laten wat niet nodig is, wat schade kan toebrengen en vervormen. Zoals de illusie dat we gescheiden zijn van onze aardse moeder. Deze illusie is de ‘eerste zonde’, is hoe mensen uit de genade vielen. Deze illusie is de grote vergetelheid die ons onze menselijkheid heeft gekost en die het echte kwaad heeft voortgebracht in de vorm van de hele onnatuurlijke ordening van macht over de ander in plaats van kracht samen. Wanneer we menstrueren, herinneren we ons de belofte die alle levende wezens afleggen zodra ze beginnen te leven: Ik zal, door mijn bestaan, door mijn leven en handelingen en mijn dood, de wereld vruchtbaarder maken, gezonder, levendiger, diverser. Onze menstruaties herinneren ons aan de krachtige wet van de wederkerigheid van de natuur, die de wet van liefde is. Voor alles wat we nemen, moeten we iets teruggeven. Wanneer we menstrueren, worden we uitgenodigd om deel te nemen aan de cycli van terugkeer tot de aarde, door de bodem te voeden die ons voedt. En natuurlijk is heel de mensheid verantwoordelijk voor deelname aan deze vitale vernieuwingsactiviteiten. Maar door onze maancycli zijn vrouwen meer intiem verbonden met dit aspect van hun biologische realiteit.
Terwijl we wandelden door de glooiende hellingen in Grantchester, in de eerste zonnestralen en de koele wind van het vroege voorjaar, zag ik de rij beukenbomen langs het pad. Hoe ze de orde van verandering en de brute schoonheid van loslaten toonden. Hoe terwijl hun laatste bladeren ons zegenden in hun trage val naar de grond van hun bestaan, nieuwe knoppen uitbotten.
Ooit nemen meisjes hun plaats in tussen de vele moeders die maar al te goed begrijpen dat het geven van leven veel meer is dan fysiek een baby baren. Het is de creatieve energie die elk aspect van ons wezen aanraakt. Wees ook zelf een moeder. Weet wat goed voor je is. Draag empathie en mededogen, humor en eerlijkheid in je. De voortplanting van mensen is niet een experiment in zelfbehoud. Wees in plaats daarvan een bewuste moeder, een verlichte getuige van alle kinderen die in je leven komen. Schenk hen een veilige ruimte en laat hen genieten van je warmte, aandacht en respect, zodat ze weten dat ze ertoe doen. Ik kan me niet voorstellen waar ik zou zijn zonder de veerkracht van de vele moeders op mijn weg, die mij hebben grootgebracht. We mogen de kracht van universele moederliefde niet onderschatten, de koesterende begeleiding en zorg waartoe mensen in staat zijn. Het is een voortdurende zegen in zichzelf.
Terwijl de reis van jouw leven zich voltrekt
Aan alle meisjes zou ik willen zeggen: Wees geworteld in de liefde die altijd bij jou zal zijn, lang nadat je moeder en vader en je grootmoeders niet meer in hun lichamen zullen zijn. Want mensen die we liefhebben, kunnen we nooit verlaten. We nemen eenvoudigweg andere vormen aan en resoneren in een voortdurende cyclus in de eeuwige keten van het leven.
Weet je: Ooit wisten we dat vrouw-zijn drie fasen kende: meisje, moeder en matriarch. Elk archetype wijst naar het volgende, en wordt onderbroken door overgangsrituelen. In dit natuurlijke verloop neemt de vrijheid af en de plicht toe. Elke fase vraagt bepaalde deugden die overeenkomen met die positie in het leven, in volgorde: maagdelijkheid, creativiteit en wijsheid. Ze komen en gaan als het getij. We herdenken overgangen in ons leven als het verlies van iets goeds. Maar naarmate elke zegening wegebt, wordt er iets metafysisch mooiers en belangrijkers geboren. Wij zijn jaarringen in een oeroude stam.
Als je ooit moeder wordt, wordt het verlies van onschuld nieuw leven. Als een moeder een matriarch wordt, wordt het verlies van fysieke kracht en schoonheid zacht door de verwerving van wijsheid. Na de dood van een matriarch blijft er een erfenis over, een leidend voorbeeld voor volgende generaties. Weet dat je bedoeld bent onderdeel van een familie te zijn, en dat alles wat je met elkaar hebt gedeeld en zal delen heilig is, en onderdeel van je menswording.
Dit artikel verscheen mei 2024 in The Optimist
Beeld: Ulrike Fraembs